Dành nguyên cả một ngày để khám phá những cung đường bí ẩn phía nam đảo Phú Quốc, chúng tôi chọn Cội Nguồn-bảo tàng tư nhân của Huỳnh Phước Huệ sao khi tham khảo những thông tin cơ bản trên web du lịch làm điểm đến đầu tiên. Thật kỳ lạ, giống như được ngược dòng thời gian trở về nguồn cội, ấn tượng một đảo ngọc trù phú mà kiên cường, thâm trầm mà sống động cứ thế tuôn chảy dạt dào theo hình dung mỗi bước chân…
Chào đón chúng tôi là nụ cười “tỏa nắng” của cô hướng dẫn viên xinh đẹp tên Huyền Trân lặn lội từ miền quê Ðà Nẵng tới Phú Quốc lập nghiệp. Giọng nói trong trẻo pha chút mặn mòi hương biển chẳng mấy chốc đã đưa chúng tôi lạc vào thế giới hoàn toàn khác. Một Phú Quốc thu nhỏ với toàn bộ lịch sử tự nhiên, xã hội từ quá khứ tới hiện tại được gói gọn trong ngôi nhà năm tầng tọa lạc bình yên trên triền đồi thoai thoải của thị trấn Dương Ðông.
Ði qua tầng một của Bảo tàng cội nguồn Phú Quốc, tầm mắt chúng tôi bị hút bởi những gian trưng bày theo chuyên đề lịch sử tự nhiên và sinh vật cảnh Phú Quốc. Chúng tôi đến với không gian tầng hai với những góc tái hiện lịch sử chân thực xuyên suốt về quá trình khai phá, đấu tranh của hòn đảo ngọc: từ một Phú Quốc gian khổ thời phong kiến đến một Phú Quốc kiên cường trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và đi lên trong công cuộc dựng xây hôm nay. Những bậc cầu thang nhỏ đưa chúng tôi lên không gian của tầng ba với những bộ sưu tập gốm cổ. Ai nấy đều ấn tượng và ngỡ ngàng trước mô hình con tàu đắm được khai quật ở bờ đông đảo nằm trải dài suốt tầng bốn bảo tàng. Vừa ve vuốt mặt tàu gỗ nhẵn thín, chúng tôi vừa mải miết chiêm ngưỡng những cổ vật gốm Thái Lan vớt lên từ thân tàu được xác định có từ thế kỷ 15-17. Nào bát, nào lọ, nào hũ men nâu đen, tất cả khiến chúng tôi bất ngờ khi phát hiện ra từ rất sớm, đảo ngọc đã nhộn nhịp những hoạt động giao lưu, mua bán sầm uất bằng con đường thông thương trên biển.
Có tới Cội Nguồn mới hiểu tấm lòng của bà Kim Giao cũng như công sức của những người dân khai khẩn Phú Quốc đầu tiên. Họ đều mong muốn có thể biến nơi đây thành điểm tham quan của những tour du lịch Phú Quốc giá rẻ để đưa khách gần xa đến với đảo Ngọc ngày một nhiều hơn. Có tới Cội Nguồn mới biết cảm giác được lạc vào những hang động thời tiền sơ sử, mới biết những gian nhà cổ được làm từ vỏ cây kiền kiền-loại gỗ chỉ còn sót lại rất ít, những dụng cụ nhà bếp cổ xưa… Và có tới Cội Nguồn mới biết trên một hòn đảo còn neo dân đã rợp bóng những lễ hội văn hóa đặc sắc như: lễ hội Dinh Cậu, dinh thủy Long Thánh Mẫu, đình thần Dương Ðông,… Ðể rồi, mang theo tất cả những xúc cảm, mỗi người chúng tôi lại dạo bước lên tầng năm, thu vào tầm mắt mình muôn trùng bao la gió biển, mây trời…